Metoda SMART – 5 zasad dobrze określonego celu, składa się z 5 elementów.
Cel powinien być:
S – sprecyzowany
M – mierzalny
A – atrakcyjny
R – realistyczny
T – terminowy
Cel powinien być sprecyzowany, czyli dokładnie określony.
Zastanów się, na czym Ci zależy. Chcesz pójść do liceum? Myślisz o wyborze profilu klasy, zdaniu matury i pójściu na studia? Czy wolisz zdobyć zawód? Wiesz już jaki?
Wybór jest bardzo, bardzo szeroki. Bez względu na to, którą opcję wybierzesz, warto odpowiedzieć sobie na dwa pytania:
1. Dlaczego stawiam sobie właśnie ten cel?
2. Co motywuje mnie do osiągnięcia go?
Powodem mogą być dobre oceny z matematyki lub twoje zainteresowanie majsterkowaniem. Może nim też być łatwość, z jaką uczysz się języków obcych.
Jak znaleźć odpowiedzi na powyższe pytania? Zastanów się nad tym, czym się najbardziej interesujesz i jakie są twoje predyspozycje. Przyjrzyj się również swoim uzdolnieniom i spróbuj określić swój temperament. Ta wiedza znacznie ułatwi Ci wyznaczanie celów.
Cele warto określać dokładnie i jednoznacznie.
Załóżmy, że twój cel brzmi: „Chcę dostać się do liceum”.
Czy widzisz zagrożenia tego niesprecyzowanego celu? Podczas uzupełniania wniosku rekrutacyjnego okaże się, że musisz dokonać wyboru profilu klasy w danej szkole. A co za tym idzie, także przedmiotów, których będziesz się uczyć na rozszerzeniu. I w tym momencie pojawiają się trudności.
Dlatego tak ważne jest, żeby twój cel był precyzyjnie określony. Żeby móc to zrobić, najpierw trzeba zdobyć szczegółowe informacje np. dotyczące profili klas w liceum.
Jak powinien brzmieć prawidłowo sprecyzowany cel? Na przykład tak:
„W tegorocznej rekrutacji chcę dostać się do III Liceum na profil matematyczno-fizyczny”.
Oprócz tego, że cel powinien być sprecyzowany, powinien być też mierzalny, czyli taki, którego efekty możesz na bieżąco sprawdzać.
Pewnie zastanawiasz się, w jaki sposób zmierzyć, czy dostaniesz się do wybranej klasy lub szkoły. Możesz to zrobić na przykład poprzez przeliczenie swoich przewidywanych punktów w rekrutacji i porównanie ich z progami punktowymi danej klasy.
Jeśli okaże się, że zabraknie Ci punktów, możesz np. postarać się o lepsze oceny na świadectwie.
Dlatego tak ważne jest, żebyś określił/określiła wskaźniki, według których będziesz oceniać swoje postępy. Wskaźniki to jednostka miary, a miarą mogą być oceny, punkty lub udział w wolontariacie. Dzięki wskaźnikom łatwiej określisz kolejne etapy drogi do wybranego celu.
Pierwszym etapem może być np. czwórka z matematyki na koniec roku szkolnego, kolejnym uzyskanie 80% z matematyki na egzaminie ósmoklasisty. A na końcu mamy twój cel: „Chcę się dostać do technikum i uczyć się zawodu technik informatyk”.
Atrakcyjny cel to taki, który motywuje cię do jego realizacji.
Wyznaczony cel nie powinien być zbyt łatwy! Wtedy może się okazać, że jego realizacja nie przyniesie Ci satysfakcji.
Dobrze, gdy osiągnięcie celu wymaga czasu, małych poświęceń lub sprawia nawet trudności. Tym większa będzie twoja radość z jego realizacji.
Zobaczmy to na przykładzie.
Stawiasz sobie cel: „Skończę technikum w zawodzie technika architektury krajobrazu. Zatrudnię się w firmie przyjaciela mojego dziadka, w której pracowałam dorywczo w wakacje. Interesują mnie rośliny i projektowanie zielonych przestrzeni”.
To cel ambitny i atrakcyjny. Wiesz, gdzie chcesz pracować, i będzie to firma przyjaciela twojego dziadka. Znasz charakter tej pracy i podoba ci się. Pracowałaś już tam i znasz zakres obowiązków architekta krajobrazu. Wiesz też, gdzie zdobędziesz potrzebne kwalifikacje do wykonywania tego zawodu. Wybrałaś więc technikum, bo w nim możesz zdobyć zawód technika architektury krajobrazu.
Kolejny bardzo ważny element metody SMART: cel powinien być realistyczny, czyli możliwy do osiągnięcia.
Czasami trudno jest ocenić, czy mamy czas i siły, aby zrealizować to, co sobie zamierzymy. Jeśli postanowisz, że za tydzień wystartujesz w maratonie, a nigdy nie trenowałeś/trenowałaś biegania, to może okazać się, że twój cel będzie niemożliwy do osiągnięcia.
Oczywiście, czasem warto wyjść ze swojej tzw. strefy komfortu i postawić sobie poprzeczkę nieco wyżej, ale wciąż w osiągalnym dla siebie zakresie.
Postanawiasz więc: „Chcę zdobyć zawód architekta”.
A czy wiesz, co będziesz robić, pracując jako architekt/architekta? Jakich przedmiotów będziesz się uczyć? Czy musisz umieć rysować i czy potrzebne są do tego studia?
Jeśli nie odpowiesz sobie na te szczegółowe pytania, może się okazać, że np. nauka matematyki, która jest wiodącym przedmiotem na studiach z architektury, nie przychodzi Ci z łatwością. Rysowanie również nie jest twoją mocną stroną. W rezultacie egzamin wstępny na studia będzie dla Ciebie wyjątkowo trudny.
Skąd wziął się w twojej głowie akurat ten pomysł? Bo kiedyś oglądałeś/oglądałaś serial, w którym architekta grał twój ulubiony aktor i pomyślałeś/pomyślałaś, że to ciekawy zawód. To trochę za mało. Dlatego warto przedyskutować swoje pomysły i wyobrażenia, i sprawdzić realność swoich celów. Możesz porozmawiać o tym ze znajomymi, rodzicami, nauczycielem czy doradcą zawodowym.
Ostatnia zasada dobrze wyznaczonego celu to jego terminowość. Cel powinien być terminowy, czyli jasno określony w czasie.
Człowiek z natury lubi odkładać rzeczy na później, dlatego ważne jest, żebyś dokładnie określił/określiła ramy czasowe, w jakich chcesz osiągnąć wyznaczony cel.
Jeśli postanowisz, że poprawisz ocenę z biologii z ostatniego sprawdzianu bez określenia dokładnego terminu realizacji, może się okazać, że nie poprawisz jej wcale. Albo gdy już się do tego zabierzesz, nauczyciel powie, że termin na poprawę już dawno minął. Brzmi znajomo?
Ustalenie konkretnego terminu zwiększy twoją motywację do działania. Dlaczego tak się dzieje? Bo od momentu wyznaczenia konkretnej daty do realizacji celu w twojej głowie zaczyna tykać wewnętrzny zegar, który przypomina o biegnącym czasie i o momencie, w którym osiągniecie sukces lub poniesiecie porażkę.
Podsumowanie
Wyznaczanie celów, tych małych i tych dużych, ma duży wpływ na twoją motywację. A co za tym idzie – jeśli masz cel, masz też więcej energii i chęci do działania.
Pamiętaj, że jeśli na którymś etapie realizacji twoich celów, coś ci się nie uda, nie zrażaj się. Sprawdź, co poszło nie tak, i zastanów się, jak możesz to zmienić i udoskonalić. A potem zacznij działać.
Źródło artykułu:https://www.cdzdm.pl/PL-H700/jak-wybrac-szkole-po-podstawowce.html
Udostępnij: